Türkiye - Gambiya İlişkileri

Gambiya ile diplomatik ilişkilerimiz, İngiltere’den bağımsızlığını kazandığı 1965 yılından bu yana devam etmektedir.

Gambiya, Sahra’nın Güneyindeki Afrika’da askeri alanda en yoğun ilişkileri tesis ettiğimiz ülkedir. 1991- 2005 yılları arasında Türk Jandarma Eğitim Timi’nin Banjul’da görevlendirilmesi ve ardından Askeri Danışmanlık Mekanizması’nın kurulmasıyla gelişmeye başlayan özel nitelikli askeri ilişkiler, hem iki ülke arasındaki dostluk ve kardeşlik bağlarının pekiştirilmesini, hem de Gambiya makamlarının ülkemize müzahir yaklaşımını sürdürmesini sağlamıştır. Bu doğrultuda, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gambiya Cumhuriyet arasında Gambiya'da Danışmanlık Sisteminin İhdasına ilişkin Uygulama Protokolü"çerçevesinde 2018 yılı Ocak ayı itibariyle Gambiya Milli Savunma Bakanlığı nezdindekiDanışman kadrosuna Jandarma Genel Komutanlığımızdan bir Albay görevlendirilmiştir.

Gambiya ile münhasıran askeri alanda ve Birleşmiş Milletler (BM), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) gibi uluslararası forumlar nezdinde yürüttüğümüz işbirliği ilişkileri, 2011 yılı Aralık ayında T.C. Banjul Büyükelçiliğimizin, 2014 yılı Mayıs ayında ise Gambiya’nın Ankara Büyükelçiliğinin açılmasını müteakip daha kapsamlı bir nitelik kazanmıştır.

Bu itibarla, iki ülke arasında karşılıklı üst düzey ziyaretler artmıştır. Bu çerçevede, dönemin Gambiya Cumhurbaşkanı Yahya Jammeh, Sayın Cumhurbaşkanımızın davetine icabetle 10-11 Şubat 2014 tarihlerinde ülkemize resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Ayrıca, 14-15 Nisan 2016 tarihlerinde ülkemiz evsahipliğinde İstanbul'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı 13. Zirvesi'ne katılmıştır.

Cumhurbaşkanı Adama Barrow, Sayın Cumhurbaşkanımızın davetine icabetle 11-15 Şubat 2018 tarihleri arasında ülkemize resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Cumhurbaşkanı Barrow’a Hükümet Genel Sekreteri ve dönemin Kamu Hizmetleri Başkanı Habib Saihou Drammeh, dönemin Dışişleri, Uluslararası İşbirliği ve Yurtdışında Yaşayan Gambiyalılar Bakanı Ousainou Darboe ve Ticaret, Bölgesel Entegrasyon ve dönemin İstihdam Bakanı Isatou Touray refakat etmiştir.

Son olarak, Sayın Cumhurbaşkanımız, beraberinde çok sayıda Bakan ve üst düzey heyetten müteşekkil bir heyetle 27 Ocak 2020 tarihinde ülkemizden Gambiya’ya ilk devlet ziyaretini gerçekleştirmiştir. Ziyaret vesilesiyle, Sayın Ticaret Bakanımız Ruhsar Pekcan’ın başkanlığında bir İş Konseyi toplantısı da düzenlenmiştir.

Gambiya ile sürdürülen dostluk ve kardeşlik ilişkileri çerçevesinde, iki ülke arasında çok sayıda Anlaşma, Protokol ve Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.

Gambiya’nın İİT dönem Başkanlığını 2022 yılında Banjul’da gerçekleştirilecek bir Zirve’yle devralması öngörülmektedir. Zirve hazırlıkları çerçevesinde, 2019 yılı içerisinde başta polis teşkilatı olmak üzere, ilgili Gambiya birimlerine ülkemizdeki çeşitli kurumlar tarafından eğitim ve kapasite geliştirme programları düzenlenmiştir. Sözkonusu eğitim programlarının önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir.

İki ülke arasındaki ticari ve ekonomik konular Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) mekanizması kapsamında ele alınmaktadır. Bu çerçevede, Türkiye-Gambiya Karma Ekonomik Komisyonu (KEK)’nun ilk toplantısı 23-25 Mayıs 2014 tarihlerinde Banjul’da düzenlenmiştir. II. KEK Toplantısının 2020 yılı içerisinde ülkemizde düzenlenmesi öngörülmektedir.

Gambiya, FETÖ ile mücadelede ve 15 Temmuz başarısız darbe girişimi sonrasında ülkemize kayıtsız destek veren başlıca ülkeler arasındadır. Anılan ülke, 25 Şubat 2014 tarihinde Banjul’da yerleşik Yavuz Selim isimli FETÖ ilköğretim okulunu kapatarak, Afrika ülkeleri arasında FETÖ okulunu kapatan ilk ülke olmuş, FETÖ mensuplarını sınırdışı etmiştir.

Halihazırda, Türkiye Maarif Vakfı’na (TMV) bağlı bir ilköğretim okulu 1 Ekim 2017 tarihinden itibaren Banjul’da eğitim-öğretim hayatına başlamıştır.

Öte yandan, Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı Başkanlığı (TİKA) Banjul Program Koordinasyon Ofisi (PKO) 2018 yılı Ağustos ayında faaliyetlerine başlamıştır. Ülkemiz, TİKA aracılığıyla çeşitli alanlarda Gambiya’ya kalkınma yardımlarında bulunmaktadır. Daha detaylı bilgi için http://www.tika.gov.tr adresi ziyaret edilebilir.

26 Kasım 2018 tarihinden itibaren Türk Hava Yolları Pazartesi ve Cuma günleri olmak üzere, haftada iki gün, İstanbul – Banjul doğrudan seferlerine başlamış, daha sonra sefer sayısı haftada üçe çıkarılmıştır.